Przedmiotem pomiaru jest czytanie:
- dla doświadczenia literackiego (teksty literackie)
- w celu uzyskania informacji (teksty użytkowe).
W trakcie badania uczeń rozwiązuje test składający się z dwóch części, odpowiadających dwóm wymienionym wyżej rodzajom czytania. Na wykonanie każdej części, składającej się z tekstu i kilkunastu zadań (zamkniętych i otwartych), przeznacza się 40 minut – z 10-minutową przerwą.

Pomiarowi osiągnięć w czytaniu towarzyszy badanie ankietowe:
- uczniów (m.in.: zainteresowania, stosunek do nauki czytania, metody uczenia się czytania, otrzymywana pomoc)
- nauczycieli (m.in.: przygotowanie zawodowe, metody nauczania czytania, pomoce dydaktyczne, ocenianie)
- rodziców (m.in.: rozwój dziecka, wykształcenie i sytuacja socjoekonomiczna, pomoc udzielana dziecku, opinia o szkole)
- dyrektorów szkół (m.in.: zasoby szkoły, strategie nauczania, rola dyrektora, współpraca z rodzicami).

Polska przystąpiła do projektu PIRLS 2006 na podstawie decyzji Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 8 stycznia 2004 r. Wykonanie zadania zlecono Centralnej Komisji Egzaminacyjnej. Dyrektor tej instytucji, Maria Magdziarz,  powołała z dniem 9 września 2004 r. grupę seminaryjną w składzie:
· prof. dr hab. Krzysztof Konarzewski – koordynator krajowy (Instytut Psychologii PAN)
· Adam Brożek – kierownik projektu (CKE)
· dr Roman Dolata (Wydział Pedagogiczny UW)
· dr Jacek Kozieł (OKE w Łodzi)
· dr Henryk Szaleniec (OKE w Krakowie)
· Agata Wiśniewska (CKE)
· Dominik Mytkowski (CKE)
· Adrianna Paszkiewicz-Gatkowska (rekomendowana przez OKE w Warszawie)
· Anna Szmyt (rekomendowana przez OKE we Wrocławiu)
· Zofia Badura-Tegnerowicz (rekomendowana przez OKE we Wrocławiu).

Grupa seminaryjna przygotowała dobór próbki pilotażowej, przełożyła z języka angielskiego testy, kwestionariusze ankiet oraz Podręcznik administratora PIRLS w szkole (szczegółową instrukcję badania). Następnie w drodze przetargu wyłoniono wykonawcę badania pilotażowego – PENTOR Instytut Badania Opinii i Rynku S.A. Badanie pilotażowe objęło ok. 1400 uczniów z 35 szkół, przeprowadzono je w kwietniu 2005 r. Po badaniu prace uczniów zostały przez członków grupy seminaryjnej sprawdzone, a rozwiązania zadań otwartych zakodowane wg międzynarodowego klucza. Połowa prac była kodowana podwójnie (niezależnie przez dwóch koderów) – co jest podstawą oszacowania rzetelności kodowania. Na koniec wszystkie dane zostały wprowadzone do bazy i przekazane do centrum obliczeniowego w Hamburgu. Po zweryfikowaniu danych IEA stwierdziła, że spełniamy wszystkie normy uprawniające do włączenia wyników naszych uczniów do międzynarodowych porównań.

Harmonogram dalszych działań w ramach projektu PIRLS 2006 jest następujący:
2005:
- założenie bazy danych dla szkół, uczniów i nauczycieli na badania główne w kwietniu 2006 r.
- przetłumaczenie testów kotwiczących (użytych w poprzednim badaniu)
- przygotowanie do druku zeszytów testowych i kwestionariuszy ankiet
2006:
- wydrukowanie zeszytów testowych i kwestionariuszy ankiet
- przeprowadzenie badania głównego na próbce ok. 5500 uczniów ze 150 szkół
- sprawdzenie i zakodowanie rozwiązań zadań otwartych
- wprowadzenie danych do bazy i przekazanie jej do centrum obliczeniowego w Hamburgu
- napisanie Encyklopedii (informacji o polskim systemie szkolnym – do międzynarodowego raportu)
2007:
- opracowanie i wydanie (grudzień) międzynarodowego raportu PIRLS 2006.

                                                                              
                                                                
Warszawa, październik 2005 r.